Muggenradar
Citizen science for mosquito surveillance
Muggenradar, a citizen science tool
Muggenradar is a citizen science tool which can be used by the general public to submit their perceived mosquito nuisance. Muggenradar is implemented in Nature Today, which is a Dutch platform which publishes news articles and hosts various citizen science platforms. Via Muggenradar, mosquito nuisance can be submitted throughout the entire year, although sometimes the general public is actively encouraged to submit their mosquito nuisance. People can choose between ‘no nuisance’, ‘some nuisance’, ‘much nuisance’ and ‘very much nuisance’. In addition, at specific times, the Dutch general public is encouraged to send in mosquitoes they find indoors. These mosquito specimens can be used to study species-specific distribution patterns, activity patterns and host preferences. By combining citizen science approaches with conventional mosquito monitoring techniques, the researchers of Wageningen University and Research can keep a close eye on mosquitoes throughout the entire year.
Muggenradar within One Health PACT
In 2020, Muggenradar was implemented in OHPACT research for the first time. During the summer of 2020, Nature Today newsletter subscribers (32000 subscribers) were asked every Monday to report the nuisance they had experienced over the weekend. This data will be collected in order to gain insights in spatiotemporal patterns of mosquito nuisance. Over 1700 mosquito nuisance reports were made between the 20th of July and the 25th of August (figure 1.). The first results were published on the Nature Today website at the end of August. This study was repeated in the summer of 2021.
Additionally, within the OHPACT a joint effort by Wageningen University and Research, Leiden University and Vogeltrekstation (NIOO and Ringersvereniging) on nation-wide mosquito trapping was launched, which took place in parallel with the Muggenradar call. On various locations throughout the Netherlands mosquitoes are trapped weekly. Mosquito numbers in the field will be compared to mosquito nuisance reports and by doing this, data can be cross-validated and patterns can be identified. In February and October 2021, the Dutch general public was asked to send in mosquitoes. The call was very succesful, and resulted in several thousand mosquitoes, which are currently being processed at Wageningen University and Research.
Figure 1. Overview of mosquito nuisance reported from the 20th of July up to and until the 25th of August. (source: Muggenradar.nl)
Aantal ingestuurde steekmuggen overweldigend; oproep stilgezet
Vanaf 16 februari konden muggen worden ingestuurd naar het Laboratorium voor Entomologie van Wageningen University. Diverse media berichtten over deze bijzondere oproep, zoals onder andere NOS.nl en NU.nl.
Platgeslagen mug in dopje opgestuurd (Bron: Muggenradar.nl)
Verspreid over de daaropvolgende week, is er aandacht geweest in verschillende geschreven media en bij meerdere radioprogramma’s, waaronder Vroege Vogels, FunX en BNR. Ook het Jeugdjournaal wijdde er een leuk bericht aan en bracht daarmee het onderzoek bij de jeugd onder de aandacht.
Op 25 februari stond de teller al op meer dan zesduizend opgestuurde muggen vanuit heel Nederland (zie kaart). Met dit aantal schatten we dat we gemiddeld genomen één melding per vijftienhonderd Nederlandse huishoudens hebben. Dat is een dusdanig groot aantal dat we onze vragen over landelijke patronen in aanwezigheid en overlast van steekmuggen prima kunnen beantwoorden. Daarnaast kunnen we hiermee onderzoeken hoe het bijzondere weer van de afgelopen weken invloed heeft gehad op de muggenstand.
Postzakken vol
De ingestuurde enveloppen leveren letterlijk bergen met post op, met soms leuke persoonlijke boodschappen daaraan toegevoegd (zie foto’s). Eerst wordt gecontroleerd of er daadwerkelijk een steekmug is opgestuurd, want sommige insecten lijken sterk op een steekmug, maar zijn dat niet. Op basis van eerdere ervaringen verwachten we dat zo’n tachtig procent daadwerkelijk steekmug is. Daarna wordt bekeken tot welke soort de mug behoort en volgt er eventueel nadere analyse van het DNA van de mug. Van de huissteekmug (Culex pipiens) bestaan namelijk twee varianten die aan de buitenkant niet van elkaar te onderscheiden zijn. De pipiens-variant gaat in winterrust en is ons meestal niet tot last, terwijl de molestus-variant in de winter actief bloed blijft zuigen. Door al deze gegevens te koppelen aan de ingevulde informatie op het webformulier, krijgen we inzicht in waar welke soorten voorkomen, in welke mate ze tot overlast zijn en of dat bijvoorbeeld gekoppeld is aan het hebben van een kruipruimte waar water in staat.
Melden mate van muggenoverlast kan wel gewoon
De onderzoekers danken alle inzenders voor hun hulp bij het onderzoek én voor hun leuke en ludieke persoonlijke berichtjes. Het is de bedoeling om alle inzenders binnen enkele maanden te informeren over de resultaten van het onderzoek. En wie nog een mug wilde insturen en nu baalt dat dat niet meer kan: mogelijk volgt komend najaar een nieuwe oproep.
U kunt wel via Muggenradar.nl door blijven geven welke mate van muggenoverlast u ervaart. De opties zijn: Geen overlast, Een beetje overlast, Veel overlast of Heel veel overlast. De ervaring leert dat de meldingen van de mate van overlast een goed beeld geven van de muggensituatie in Nederland. Mogelijk dat het insturen van muggen later in het jaar weer geopend wordt. Houd de berichtgeving op Muggenradar.nl in de gaten.
Tekst: Sander Koenraadt, Rody Blom en Arnold van Vliet, Wageningen University & Research
Foto: Muggenradar.nl